↔ 32,83km ─ ↑↓ 185m
Percentage verhard: 75%
Startplaats: Parkeerplaats Hill60, Zillebeke
Aankomst: Parkeerplaats kerk, Zilverberg
Vervoer: Wagen
Hike: Ief V. en Wandel Mee Met Mij
Vandaag stap ik samen met de enige echte Ief, de gebaarde Wervikaan. De eerste keer dat wij elkaar ontmoetten was op een feestje dat speciaal voor hem gehouden werd. Toen wist hij me te vertellen dat wandelen niet in zijn woordenboek te vinden was. Zelfs één kilometer was teveel voor Ief. Gelukkig zijn deze ‘donkere’ gedachten verleden tijd en besluit Ief om met mij een stapje te zetten langs de GR128. We spreken af op het gewoonlijke uur aan de kerk van Zilverberg, net ten zuiden van Roeselare. Ief besluit om als eerste naar Hill60 te rijden met de gedachte: “Jelle, als ik niet meer kan dan komt mijn vrouwtje me halen en kan jij verder stappen.” Wel dat is een weldoordacht idee dat ik enkel kan toejuichen! We zetten koers naar Hill60 en wanneer we daar aankomen is er niemand te bespeuren behalve een plaatselijke bewoner die zijn hond uitlaat. Gepakt en gezakt kunnen we de tocht aanvatten.
We laten meteen de site van ‘Hill60’ achter ons en stappen richting het ‘Zwarte Leen’ en ‘Groenenburg’. Beide bossen zijn prachtig om er te vertoeven en de geschiedenis laat niet lang op zich wachten, we komen al snel de eerste bunker tegen. We steken de Vijfwegenstraat over om er driehonderd meter verder terug langs te wandelen. Op de Pappotstraat gaat het naar rechts en meteen terug naar links. Niet veel verder komen we aan ‘Hill62’ of beter bekend als ‘Mont Sorrel’, Ief heeft deze plek nog nooit bezocht. We beklimmen de heuvel en kijken naar het prachtige panorama van Ieper. Iets verder passeren we ‘Sanctuary Wood’ en haar museum. Ief laat me weten dat hij het museum wel al eens bezocht maar de heuvel nooit beklommen heeft. Op weg richting ‘Bellewaerde Ridge’ worden we vergezeld door een sportvliegtuigje met het geluid van een duikende ‘Junkers Ju 87’ of beter bekend als de ‘Stuka’. Jammer genoeg is het geen vliegtuig uit de Tweede Wereldoorlog ‘grinnik’.
“Sanctuary Wood met haar loopgraven die men meestal verwijt niet origineel te zijn. Wel laat het nu voor eens en altijd duidelijk zijn, de stellingen en loopgraven die zich aan het museum bevinden zijn weldegelijk origineel. Ze worden weliswaar onderhouden en zijn hier en daar opnieuw uitgegraven maar origineel zijn ze wel. Als je een oude trenchmap van deze sector bekijkt en deze vergelijkt met google maps zal je zien dat deze overeen komen. De geschiedenis van wat er zich afspeelde in deze loopgraven heb ik reeds ondergebracht in het verslag ‘Etappe04 Western Front Way Ieper-Voormezele’.”
We stappen verder over de Canadalaan en passeren het ‘Sanctuary Wood Cemetery’. Hier wandelen we tussen de twee heuvelruggen, we komen van ‘Hill62’ en we beklimmen dadelijk ‘Bellewaerde Ridge’. We slaan rechts af en via een wandelpad tussen de akkers komen we aan het ‘Hooge Crater Cemetery’. Aan de N8 of Meenseweg gaan we even van de route en bezoeken we het ‘Openlucht Museum WO1’ dat aan het ‘Kasteelhof ’t Hooge’ ligt. Hier is Ief ook nog nooit geweest, ik zeg tegen hem dat het voor die euro toch de moeite is. Na het bezoek gaat het verder richting het ‘Kraterbos’.
“Binnen het park van het Kasteelhof ‘t Hooge ligt nog een grote, authentieke krater. Deze is ontstaan door de gelijktijdige ontploffing van vier Duitse mijnen op 6 juni 1916 tijdens de slag om Mount Sorrel. De ontploffing deed de frontlijn prompt verschuiven in het voordeel van de Duitsers. De vier mijnkraters vervaagden tot één vormloze massa door de vele beschietingen in het vervolg van de oorlog. Niet alleen de vijver is een restant van de vier mijnkraters, ook het laaggelegen deel zonder water, dichter bij de toegang, behoort tot de krater. Op deze plaats in het park van het landhuis ‘Kasteelhof ’t Hooge’ staan nog twee Duitse betonnen bunkers. Waarvan één in het water en de tweede ligt half ondergronds naast de vijver. Even verder liggen resten van een mogelijk Duits loopgravensysteem.”
We stappen langs de flank van het bos, ook hier zijn de littekens goed zichtbaar met enkele mijnkraters. Aan het ‘Liverpool Scottish Memorial’ houden we even halt om te drinken en iets te eten. Niet veel later passeren we de begraafplaats ‘R.E. Grave Railway Wood’ en stappen we verder richting ‘Princess Patricia’s Canadian Light Infantry Memorial’. Via de Grote Molenstraat gaat het verder naar het centrum van Zonnebeke. Aan het kruispunt met de Frezenbergstraat komen we een opschrift tegen boven de voordeur van een hoekhuis. Volgens Ief zou het om de oudste tekst gaan die teruggevonden is in het Oud Nederlands. Dat vraagt naar verder opzoekwerk.
“’Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hic enda thu uuat unbidan uue nu’ zou de oudste bekendste Oud Nederlandse zin zijn. Het zou om een vertaling gaan uit het Latijn naar het Oud Nederlands. Het staat voor 'Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nog op?' Maar is dit wel zo? Men is er nog steeds niet uit of het nu om Oud Nederlands gaat of om Oud Engels. De zin zelf komt uit de elfde eeuw, ook hier struikelt men over het feit of dit dan wel de oudste zin is? Er zijn teksten gekend die uit de negende, achtste en zelfs zesde eeuw komen. Zoals enkele wetteksten en enkele losse zinnetjes. Laat ons stellen dat het opschrift boven de deur vrij uniek is, een zin uit de elfde eeuw en vermoedelijk in het Oud Nederlands.”
We stappen verder via de Fabeltjesbosdreef en niet veel later stappen we de ‘Nonnenbossen’ tegemoet. We steken de A19 over en houden halt aan ‘Black Watch Corner’, een magistraal monument. Een Schotse Black Watch soldaat die over de strijdvlakte heen kijkt met geheven wapen. We zalven onze dorstige kelen en wandelen dan weer verder. Via het Polygoonbos gaat het verder, we passeren ‘Scott Post’ bunker en de enorme Commonwealth begraafplaats ‘Buttes New British Cemetery’. Wanneer we het bos verlaten via de begraafplaats komen we uit op ‘Polygon Wood Cemetery’, een begraafplaats in de vorm van een zeshoek. We steken de begraafplaats over maar eerst bekijken we enkele graven van dichtbij. We verlaten het heldenperk via een poortje aan de achterkant. Wanneer Ief het poortje sluit, word ikzelf verrast door een infopaneel. Waar we nu staan zou een Duitse begraafplaats gelegen hebben.
“In 2014 werd achteraan de begraafplaats het poortje teruggeplaatst. De doorgang was hier oorspronkelijk om ‘Polygon Wood Cemetery’ te verbinden met de Duitse begraafplaats. In 1917 was dit gekend als het ‘Ehrenfriedhof RIR 248 Polygonhaus’. Na de oorlog werden beide begraafplaatsen keurig aangelegd. De Britse begraafplaats werd ontworpen door de architect Charles Holden. De graven staan niet erg rechtlijnig ingeplant en de reden daarvoor is dat dit een frontbegraafplaats is. Aan het front werden soldaten vluchtig begraven en dan was rechtlijnigheid geen prioriteit. Na de oorlog werden vele frontbegraafplaatsen opnieuw ingeplant op grotere begraafplaatsen zoals ‘Buttes New British Cemetery’. In 1955 werd de Duitse begraafplaats ontruimd en ondergebracht in ossuaria op Duitse begraafplaatsen zoals die van Langemark-Poelkapelle of die van Menen. Op ‘Polygon Wood Cemetery’ ligt nog één Duitser, namelijk Gefreiter Hans Bogner. Hans zat in een MG-schutter sectie die meestal uit vier soldaten bestond. Tijdens het laatste offensief in 1918 werden Hans en zijn kameraden achtergelaten bij de terugtrekking naar de achtergelegen stellingen. Hans was een echte ‘Krieger’, in zijn eentje hield hij stand en zorgde hij voor tumult in de Schotse gelederen. Tot op het laatste moment liet hij zijn Maxim richting de Schotten blaffen maar uiteindelijk sneuvelde hij op 28 september 1918.”
We wandelen verder door Vlaamse velden en voor we het goed beseffen, stappen we het kasteelpark binnen waar het bekendste Belgische museum rond de Eerste Wereldoorlog gelegen is, namelijk het Memorial Museum Passchendaele 1917. We wandelen door het park met de vele memorials en kunstwerken ter herdenking van de Derde Slag om Ieper. Via de kerk van Zonnebeke verlaten we het park. Langs de Maagdestraat gaan we op zoek naar een geschikte bank om onze middagpauze te houden. Alle banken staan in de zon en Ief heeft al wat last van de warmte ‘grinnik’ dus we zoeken verder. We komen terecht op de oude spoorlijn richting Roeselare en iets verder wil ik Ief de gemeentelijke begraafplaats laten zien. Op het terrein van het kerkhof vinden we een bank in de schaduw van enkele bomen. Lunchen op een kerkhof, het heeft iets en het is er vooral rustig. Na de lunchpauze laat ik Ief de ‘Crypte der Oudstrijders’ zien. Hij is hier nog nooit geweest en wist zelfs niet van het bestaan van de crypte. Vol indrukken en bedenkingen over de soldaten in de crypte en het ereperk erboven verlaten we het kerkhof. We stappen verder langs de oude spoorlijn waar we de slagvelden van Broodseinde tegen komen. We wandelen verder tot aan de kruising met de Tynecotstraat waar we links afslaan voor het hoogtepunt van de dag, het bezoek aan ‘Tyne Cot Cemetery’. Ik vertel Ief dat wanneer je mensen meeneemt naar ‘Tyne Cot Cemetery’ en die er nog nooit eerder geweest zijn, je dan de begraafplaats langs de hoofdingang moet betreden. Via de hoofdingang langs de Tynecotstraat werkt de omvang van de begraafplaats overweldigend. Tijdens het bezoek vertel ik aan Ief enkele dingen over Tyne Cot. Over de Duitsers die er begraven liggen, de Britse reacties op deze graven en over hoe men tewerk ging tijdens de herbegravingen van gesneuvelden en het zoeken naar deze lijken.
We keren terug naar onze route en volgen nog steeds de oude spoorlijn richting Roeselare. Kilometerslang marcheren we langs de spoorlijn en de omgeving verandert nauwelijks. Sorry Ief voor dit saaie stukje ‘grinnik’ maar we moeten verder. Aan de kaasmakerij Passendaele en het cafeetje Kaasdaele, houden we even halt in het bushokje om de dorst te lessen. Maar dat neemt niet weg dat we nog steeds enkele kilometers langs de oude spoorlijn moeten stappen. Aan de Oostnieuwkerkestraat in Moorslede komt er een eind aan, zelfs de GR128 vindt het nu welletjes geweest ‘grinnik’. We stappen richting het centrum van Moorslede en wanneer we door het centrum stappen, worden we wederom teleurgesteld. De GR gaat dwars door woonwijken in plaats van het mooie centrum te doorklieven, iets wat we toch jammer vinden. Via de Kerkhofstraat verlaten we het centrum en stappen we richting het Koekuitkasteel. We krijgen een mooi zicht op de industrie van Roeselare en enkele weilanden. We passeren een weide met enkele jongere koeien en eentje daarvan wil met mij op de foto. Wanneer ik het beest eens van dichterbij bekijk, is het blijkbaar geen koe maar een jonge stier met een serieuze hang… ‘grinnik’. We passeren het Koekuitbos maar het kasteel krijgen we niet te zien omdat het op privéterrein ligt.
“Moorslede lag gedurende de Eerste Wereldoorlog vlak achter het front. Het werd in oktober 1914 ingenomen door de Duitse bezettingstroepen. Moorslede werd vooral een garnizoensstad met enkele veldhospitalen en Duitse begraafplaatsen. Vanaf 1915 legden de Duitse troepen een vijftal begraafplaatsen aan waaronder Koekuit I en II, De Koekuit, Waterdam, Station en de Kleppestraat in Dadizele. Op de begraafplaats van het gehucht Waterdam stond de Duitse zware artillerie opgesteld op het hoogste punt. Tijdens de derde slag om Ieper werd Passendaele van hieruit zwaar onder vuur genomen. In 1955 werden de Duitse begraafplaatsen ontruimd en ondergebracht in ossuaria in Langemark-Poelkapelle en Wevelgem. Het Koekuitkasteel werd in 1929 gebouwd op de fundamenten van het in de Eerste Wereldoorlog verwoeste kasteel daterend de negentiende eeuw. De familie Meulenaere die sinds de achttiende eeuw op de Koekuit leefde, werd in oktober 1914 uit hun prachtige kasteel gezet. Het kasteel werd gebruikt als Duits lazaret. Gedurende het vervolg van de oorlog werd het kasteel helemaal verwoest door geallieerde artillerie. Enkel de conciërgewoning, het koetshuis en de stallingen uit 1896 bleven gevrijwaard.”
We stappen verder richting Zilverberg, Ief krijgt het even zwaar maar ik probeer hem erdoor te sleuren zodat hij zijn plan-B niet moet inschakelen. Via de Kasteelhoekstraat, Wulfkolstraat, Oude Schoolstraat en Karabiniersstraat komen we uit op de kerkdreef. Ief is opgelucht wanneer hij de wagen ziet staan. We rijden terug naar Hill60 waar het ondertussen redelijk druk geworden is. Het lukt Ief maar net om uit te stappen en naar zijn wagen te hobbelen. Ief, broere, het was me een genoegen om jou op sleeptouw te mogen nemen op mijn gekke wandelavonturen! Ik hoop uit de grond van mijn hart dat je niet te veel afgezien hebt en dat ik je nog eens mag meenemen.