↔60,06km ─ ↑↓51m Percentage verhard: 80% verhard Startplaats: Menenpoort, Ieper Aankomst: Albert I monument, Nieuwpoort Vervoer: Twee wagens Hike: Fabian V., Lisa R. en 1297 anderen Event: Western Front Trail
Enkele maanden voordat het event ging plaatsvinden, heb ik zeer impulsief een ticket gekocht om mee te stappen aan de zestig kilometer. Ik had eerder al veel gelezen over de trail ‘Western Front Way, of Via Sacra’ en meteen kreeg ik het idee de duizend kilometer lange trail af te stappen. Helaas zijn er in Frankrijk nog enkele delen waar de trail nog aangeduid moet worden. Het Vlaamse deel daarentegen is volledig afgewerkt in twee richtingen.
“Het verhaal van de route werd al geschreven in 1915 toen Onderluitenant Alexander Douglas Gillespie van de Argyll & Sutherland Highlanders naar huis schreef. In zijn brief liet hij weten dat hij met het idee speelde om een heilig pad aan te leggen ten voordele van de vrede. Zo werd de Via Sacra geboren. Dit schreef hij naar het thuisfront, ‘wanneer de vrede komt, zou onze overheid met de Franse overheid kunnen overleggen om één lange weg tussen de linies van de Vogezen naar de zee aan te leggen…. Ik zou een mooie brede weg bouwen in het ‘no-mans land’ tussen de linies, met paden voor pelgrims te voet en bomen planten voor schaduw en fruitbomen zodat de bodem niet helemaal braak ligt. Dan zou ik elke man, vrouw en kind in West-Europa op een pelgrimstocht willen sturen langs die Via Sacra opdat ze zouden kunnen nadenken en leren wat oorlog betekent van de stille getuigen aan beide zijden.’
Gillespie sneuvelt op 25 september 1915, enkele dagen na het schrijven van de vermelde brief naar huis over een route voor vrede. Honderd jaar later werd deze brief teruggevonden en sinds die dag is men bezig Gillespie zijn droom te laten uitkomen, STRAF!!!”
Enkele weken later dacht ik er over na om enkele wandelmaatjes te vertellen over mijn wilde plannen. Ik nodigde er dus enkele uit om de zestig kilometer met me mee te stappen. Iedereen was positief over het idee maar sommigen konden niet en anderen waren absoluut zeker dat ze die afstand niet aankonden. Van de genodigden was er uiteindelijk één zot genoeg om zich in te schrijven. Enkele weken voordat de start gegeven zou worden liet Fabian V. me weten dat hij zou meestappen. Hier was ik uiteraard enorm blij mee want intussen had ik al wat kunnen bezinnen over het idee en ‘wat heb ik gedaan’ was mijn gedachte.
Enkele dagen voor het event begonnen de zenuwen toch wat door mijn lijf te gieren. Net als ik was Fabian ook heel benieuwd naar het gloednieuwe event. We spraken af hoe we deze verplaatsing gingen aanpakken want we hadden ons niet ingeschreven voor de bus, later bleek dit een grote fout. Alles werd toen in de puntjes voorbereid dus we wisten wat ons te doen stond.
De dag des oordeels breekt aan. Fabian stuurt me dat de parking aan het Abert I monument volzet is maar dat er tweehonderd meter verder nog een ruime parking is. Ik kan hem niet meteen terugsturen omdat ik voorbeeldig aan het rijden ben. Ik kom volgens afspraak aan op de parking om 0630 uur. Fabian staat me op te wachten en begeleidt me naar de andere parking. Ik parkeer mijn wagen, die laten we dan ook achter. Ik stap in bij Fabian met mijn hebben en houden: een rugzak en thermos gloeiend hete koffie dus we kunnen vertrekken richting Ieper. Al tetterend rijden we naar het stedelijk zwembad van Ieper met zijn enorme parking, Fabian heeft dan ook meteen keuzestress. Eenmaal geparkeerde nemen we onze rugzakken en stappen we richting Menenpoort. Ijverig als Fabian is heeft hij zijn Strava al gestart. “Elke meter telt” zegt hij.
Via de Vesten komen we aan bij de imposante Menenpoort. Ik krijg hier altijd kippenvel bij het zien van al die heldennamen. Fabian komt enkele bekende gezichten tegen en stelt me aan hun voor. Enkele daarvan herken ik van bepaalde Facebook groepen, de wandel community is blijkbaar klein ‘grinnik’. We gaan ons deelnemerspakket afhalen aan het ‘secretariaat’, lees een partytent en een tafel. We krijgen een bruine envelop toegeschoven met daarin ons polsbandje en kilometerpas. Terug aan de Menenpoort begint het volk stillaan toe te stromen als ook Lisa R.. Wederom een kennis van Fabian, we stellen ons even kort voor want de ceremonie begint al snel. Na de trage wandel van de Doedelzakspeler wordt de wandeling gestart.
We stappen als een kudde losgelaten runderen de trappen op van de Menenpoort en vervolgen de weg via de vesten door Ieper. Aan het Ieperleekanaal komen we de eerste restanten tegen van de Eerste Wereldoorlog. De medische hulppost van John Mccrae, bekend om zijn gedicht ‘In Flanders Fields’ en de militaire begraafplaats ‘Essex Farm’. Iets verder vergeten we best het elle lange stuk fietspad richting Boezinge waar onze eerste bevoorradings-post gelegen is. Hier krijgen we drank, soep, een broodje en snoepgoed.
Lisa weet ons te vertellen dat over een tiental kilometer de volgende bevoorrading te vinden is. We verlaten Boezinge via de Boezingebrug en trekken de Bramstraat in. Hier worden we in het groen gedropt en krijgen we Iepers zand onder de zolen geschoven. Na enkele kilometers tetteren in het groen komen we aan het Sas van Boezinge. Een idyllisch plekje vind ik dit maar helaas hebben we geen tijd om te bezinnen. Enkele wandelaars voor ons krijgen het aan de stok met fietsers, de eeuwige discussie over het links stappen dringt zich op.
Verderop volgen we een nietszeggend fietspad met enkele wandelaars die in de verkeerde richting wandelen en steken we de provincieweg over. We belanden terug in het groen, veel groen en lang, mals, nat gras… . Lisa begint te mijmeren over een heerlijke suikerwafel en hoopt dat ze die zal krijgen op de volgende bevoorrading. Die kilometers lange strook langs het water blijft Lisa in de ban van snacks en eten. Ze vertelt dat we vandaag alles mogen eten wat we willen, een wandelaar voor ons beaamt dit. Fabian en ik besluiten om Lisa wat te laten watertanden. We hebben het over zeven Ben & Jerry’s halve liter potten, macaroni met kaassaus, verschillende heerlijke kazen en zelf bereid stoofvlees. In Noordschote steken we de brug over en Lisa is in de wolken, ze kan de bevoorrading al zien. Hier krijgen we een banaan en een chocolade mueslireep met een flesje water. Het enthousiasme van Lisa verdwijnt al snel omdat er geen suikerwafel te bespeuren valt. Fabian ziet enkele bekende mensen, waaronder Gino, de ultrawandelaar. Na een korte, krachtige en zenuwachtige begroeting spurt Gino als een piepkuiken naar de horizon. Die zien we nooit meer terug. We stappen verder over de Ieperleedijkstraat tot we een halt toegeroepen krijgen, de brug over de ijzer wordt geopend voor rijkelui met een plezierbootje. Hier krijg ik kromme tenen van ‘grinnik’. Na een kwartiertje kijken naar het gestuntel van de kapitein kunnen we de tocht verderzetten. We krijgen een mooi zicht over de Blankaart, een mooi natuurgebied met een reusachtig spaarbekken. We blijven de Ijzer volgen tot in Sint-Jacobskapelle, een pittoresk dorpje en een bedevaartsoord voor Camino pelgrims. Via de Ijzerboomgaard wandelen we Diksmuide binnen en naderen we de dertig kilometer.
In de schaduw van de Ijzertoren krijgen we ons middagmaal toegeschoven, een heerlijk slaatje met pasta. Even de benen laten rusten en genieten van de nostalgische liederen die een fanfare door de nazomerse lucht blaast. Lisa en ik wisselen onze sokken voor verse exemplaren, een zaligheid toch dat gevoel van verse sokken. Fabian kan niet wisselen want hij heeft maar één paar wandelkousen ‘grinnik’. Voor we verder op stap gaan vieren we de verjaardag van een veteraan die volgende week honderd jaar gaat worden. We vroegen ons al af welke afstand meneer zou doen. Dat antwoord werd snel gegeven: hij is hier te gast om ons te steunen in onze tocht.
We verlaten de site van de Ijzertoren, een speciale plek die me steeds weer raakt. We steken de Ijzer over en stappen het centrum van Diksmuide in. Een prachtige stad die een zware geschiedenis kent, in de Eerste Wereldoorlog bleef er niet veel over van de stad en werd alles terug heropgebouwd naar hoe het er voor de oorlog zou hebben uitgezien. Via het prachtige stadhuis wandelen we over de markt, ik laat Lisa weten dat ik hier in dat mooie gebouw getrouwd ben en dat het gebouw er langs binnen nog mooier uitziet. Via het Vrijheidsplein en de Vismarkt gaan we naar de Kleine Dijk die ons uiteindelijk naar de monding voert van de Handzamevaart in de Ijzer. We gaan terug naar via Porta Dixmuda en steken opnieuw de Ijzer over om vervolgens richting de Dodengang te stappen.
Aan de Dodengang stappen we een halve kilometer tussen loopgraven en de Ijzer, een adembenemd zicht. In Stuivenkenskerke ‘Stuvvetjes’ mogen we weer aanschuiven voor een drankje en een versnapering. We worden, op Fabian na, toch al wat vermoeider en nemen even de tijd om te rusten. Na een kleine twintig minuten stappen we verder. Wanneer we bijna aan de Viconia Kasteelhoeve zijn, worden we staande gehouden door een autobestuurster. Ze vraagt ons wat er gaande is en voorbeeldig als we zijn, leggen we dit uit. De bestuurster weet ons te vertellen dat ze hier woont en van niets weet ‘grinnik’. Ik moest meteen denken aan verschillende mensen onderweg die ons vragend aankeken.
In Schoorbakke krijgen we voor de voorlaatste keer een bevoorrading. We krijgen snoepgoed, een banaan en een colaatje. De medewerkers laten ons weten dat over vijf kilometer de laatste bevoorrading is en dat het dan nog een kleine elf kilometer is tot in Nieuwpoort. Ik zie een medewandelaar op de grond liggen met zijn benen recht omhoog met zijn voeten rustend tegen een muur. Ik denk: “Als dit helpt of goed doet, ga ik dit ook doen.” Ik leg me op de grond en doe net hetzelfde als de wandelaar. Lisa vraagt of het helpt of goed doet, ik weet haar te vertellen dat het wonderen verricht en dat ik het opgehoopte vocht en bloed naar beneden voel trekken. Ik blijf zo een tiental minuten liggen en ik kan herboren weer verder stappen.
We stappen verder en zien Pervijze ‘Perviege’ al opduiken. We stappen met een boog rond Pervijze en merken op dat Pervijze niet zonder slag of stoot overwonnen werd mits het Front, dat we grotendeels volgen, een rondgaande beweging maakt rond het dorp. In het dorp staat er de laatste bevoorrading op ons te wachten. Nog even rusten, mijn waterflesje terug bijvullen aan de kraan, even de patatjes afgieten en we kunnen verder.
We verlaten Pervijze en nemen de figuurlijke trein via Frontzate, een loodrecht fietspad dat een oude spoorbedding vervangt, tot in Nieuwpoort. Het licht wordt stilletjes aan gedoofd, de zon gaat onder wanneer we nog enkele oorlogsrelieken passeren. Vergezeld door Lisa en met een muzikaal groepje wandelaars achter ons sleuren we ons voort naar Nieuwpoort. We passeren Ramskapelle op de maat van K3, Clouseau, Niels Destadsbader en nog enkele foute hits. Onder de E40 doen ze het licht helemaal uit en worden de laatste vijf kilometer in het donker verder gezet. We verlaten nog even de Frontzate om een kleine lus rond de Koolhofput te stappen en zo door Nieuwpoort stad te kruipen. De laatste vijf kilometer zijn een echte hel. Als ik dan aan die helden van honderd jaar geleden denk, denk ik “stel je niet aan dit is een peulenschil!” Ik herneem de moed en put kracht uit die gedachte. De tranen schieten me in de ogen wanneer de laatste kilometer wordt ingezet. We komen aan bij het Monument Albert I en stappen via de oranje loper van Wandelsport Vlaanderen naar boven om ons doel te beëindigen. We nemen onze verdiende medaille in ontvangst en stappen nog enkele honderden meters naar de parking. We wensen elkaar, Lisa en ik want Fabian is even spoorloos, een proficiat met een denkbeeldig schouderklopje: “yes we did it!” Ik stuur Fabian een berichtje dat ik al aan de auto ben. Ik stuur ook even naar Annelies, mijn vrouw, dat ik ben aangekomen en dat ik het gehaald heb.
Even later komt Fabian aanzetten en dan kunnen we vertrekken naar Ieper waar Fabian zijn auto geparkeerd staat. We grappen nog even dat we de vijfentachtig ook wel aankunnen, ‘grinnik’. Keuvelend over ons avontuur bereiken we het zwembad van Ieper. We nemen afscheid en feliciteren elkaar nogmaals. Ik moet verplicht van mijn vrouw een powernapje doen voor ik naar huis vertrek. Na mijn energieshot kan ik naar huis vertrekken. Moe en voldaan plof ik neer in bed en val als een blok inslaap.
Aan de organisatie van de Western Front Trail: een dikke pluim! Iedereen kent de trail walks ondertussen maar deze trail krijgt toch een extra dimensie door zijn geschiedenis. We kunnen wel klagen over de vele verharde wegen maar uiteindelijk gaat het hier om veel meer. We hebben mogen proeven van een traject dat de twee fronten van de Eerste Wereldoorlog verbindt en waar we ondertussen veilig door Niemandsland kunnen dwalen. De droom van Onderluitenant Alexander Douglas Gillespie is zeker uitgekomen. Moest hij dit mogen meemaken ben ik er zeker van dat hij erg dankbaar zou zijn.
Een trail die zoveel meer zegt dan enkel stappen en kilometers malen. Jullie mogen mijn naam opnieuw bij de inschrijvingen verwachten volgend jaar!
